مهارت دست ورزی کودکان جزء مهارت‌های حرکتی مهمی است که باید در کودکان در سنین پیش از دبستان تقویت شود. به طور کلی مهارت‌های حرکتی دو نوع هستند:
- مهارت‌های حرکتی درشت (Gross Motor Skills): اشاره به فعالیت‌هایی دارد که نیاز به استفاده از عضلات بزرگ در بازوها، پاها و لگن دارند. چند نمونه از مهارت‌های حرکتی درشت عبارتند از راه رفتن، دویدن و پریدن (معمولاً کودکان در این مهارت‌ها خوب رشد می‌کنند).
- مهارت‌های حرکتی ظریف (Fine Motor Skills): اشاره به حرکات کودک با استفاده از عضلات کوچک در دست و ساعد دارد؛ مثل برداشتن چیزهای ریز، مداد در دست گرفتن و قیچی کردن.
همانطور که اشاره شد، مهارت دست‌ورزی، ازجمله مهارت‌های حرکتی ظریف می‌باشد.
در بازه سنی چهار تا شش سالگی انتظار می‌رود مهارت دست‌ورزی در کودک به قدری باشد که بتواند این کارها را انجام دهد:
- قیچی کردن
- مداد دست گرفتن و نقاشی کشیدن (کودک شش ساله باید بتواند بدون بیرون زدن از خط یا سفید گذاشتن قسمت‌هایی، رنگ‌آمیزی کند.)
- ساختن (لگو، پازل و چیدن مکعب یا چیدنی‌ها)
با توجه کردن به حرکات کودک ممکن است مشاهده کنید که کودک حرکتی را به صورت غیرعادی انجام می‌دهد، یا بدفرمی‌ای در استخوان‌های او مشاهده کنید، همچنین ممکن است کودک هنگام انجام برخی حرکات خاص ابراز درد کند. در این صورت لازم است به پزشک متخصص مراجعه کنید.
چه تمریناتی مهارت دست‌ورزی کودک را تقویت می‌کند؟
در بازه سنی چهار تا شش سالگی این فعالیت‌ها می‌تواند مهارت دست‌ورزی کودک را تقویت کند:
- باغبانی (این فعالیت درگیری کودک با طبیعت و رشد چندجانبه او و تقویت مسئولیت‌پذیری را نیز دربر دارد.)
- مسواک زدن (برای کمک به کودک جهت مستقل مسواک زدن می‌توانید از این روش استفاده کنید که باهم مسواک بزنید و از او بخواهید هر کاری شما انجام می‌دهید تکرار کند.)
- شستن دست و صورت
- حمام و دستشویی رفتن مستقل (کودک باید بتواند در شش سالگی به تنهایی دستشویی برود و خود را بشوید. لازم به ذکر است طبق اصول تربیت جنسی کودک، از پنج سالگی به بعد کودک باید عضو خصوصی بدنش را خودش بشوید و اگر با مادر یا پدرش به حمام می‌رود لباس زیر تنش باشد.)
- نقاشی با رنگ انگشتی، آبرنگ، مداد شمعی، مداد رنگی و ماژیک (از وسیله آسان‌تر شروع کنید و کودک را همراهی کنید تا بتواند با وسایل سخت‌تر هم نقاشی بکشد. درصورتی‌که کودک به شکل اشتباه مداد دست می‌گیرد باید به او کمک شود تا شکل صحیح مداد دست گرفتن یا یاد بگیرد.)
- چیدن جورچین و پازل
- قیچی کردن (از قیچی مخصوص کودکان استفاده کنید.)
- چسباندن (از چسب ماتیکی شروع کنید و بعد با چسب نواری و بعد مایع.)
- برچسب زدن
- خمیر بازی
- گل بازی
- شن بازی
- هماهنگی دست و چشم با ریختن آب در لیوان (با اینکه ممکن است کمی آب بریزد، اما اجازه دهید این کار را کودک انجام دهد تا مهارتش تقویت شود. از لیوان پلاستیکی و سبک شروع کنید تا به‌مرور مهارت او تقویت شود.)
- مکعب بازی
- دوخت و دوز
- نخ کردن و کار با مهره
- غذا خوردن، مالیدن کره بر روی نان (اجازه دهید کودک خودش غذا بخورد و از نگرانی گرسنه ماندن غذا دهان او نگذارید.)
- استفاده از دستگاه منگنه و دستگاه کاغذ سوراخ‌کن
- چلاندن آب از لیف
- چکش‌کاری و میخ کوبیدن، کار با پیچ گوشتی
- اوریگامی و کاردستی
- کار با صفحه کلید و ماوس کامپیوتر و نقاشی در برنامه Paint
انجام مشترک هر کدام از این فعالیت‌ها و بازی‌ها با فرزندتان، فرصت بسیار خوبی برای تقویت رابطه مؤثر میان شماست. پیشنهاد می‌شود برای درک بهتر این موضوع مقاله تقویت رابطه پدر و دختر در دوران کودکی را مطالعه کنید.
معرفی کتاب:
کتاب 101 بازی حرکتی از انتشارات صابرین می‌تواند به شما برای انجام بازی‌های حرکتی بیشتر ایده بدهد.
بدون دیدگاه